40.rocznica stanu wojennego stanowiła kanwę do aranżacji III Szkolnej Wystawy, tym razem o tematyce historycznej. Stan wojenny został wprowadzony w Polsce w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku. Rankiem 13 grudnia w państwowej telewizji zamiast lubianego przez dzieci „Teleranka” pojawił się gen. Wojciech Jaruzelski i ogłosił powołanie WRON ( Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego).
Na podstawie uprawnień WRON-u zostały ograniczone prawa obywatelskie, m.in. :
– wprowadzenie ograniczenia przemieszczania się,
– godzinę milicyjną od godz. 22:00 do 6:00,
– zakaz organizowania strajków i manifestacji,
– militaryzację zakładów pracy,
– blokadę połączeń telefonicznych,
-cenzura korespondencji,
– delegalizacje Solidarności.
Oficjalnie stan wojenny wprowadzono z powodu pogarszającej się sytuacji w kraju ( puste Pólki w sklepach, bieda) oraz zagrożenia bezpieczeństwa energetycznego wobec zbliżającej się zimy stulecia. Za najważniejszy argument uznawano groźbę interwencji zbrojnej przez pozostałe państwa Układu Warszawskiego. Jednak w dniu wprowadzenia stanu wojennego nie zanotowano żadnych ruchów ze strony radzieckiej. Jawił się inaczej przeciętnym obywatelom PRL, którzy zbudzili się 13 grudnia w nieświadomości sytuacji, niż pięciu tysiącom internowanych, których nocą zabrano z domów, inaczej jeszcze pięćdziesięciu tysiącom żołnierzy, uczestniczących aktywnie we wprowadzaniu stanu wojennego. Inaczej zwolennikom „Solidarności”, inaczej stronnikom władzy. Inaczej dzieciom, inaczej dorosłym, inaczej om, czy samotnym. Inaczej mieszkańcom wsi, inaczej miast. Pierwsze tygodnie stanu wojennego – zima, śnieg, brak gazet, brak telefonów, brak benzyny, ograniczenia w poruszaniu się po kraju – te pierwsze tygodnie uformowały obraz przywoływany do dziś we wspomnieniach oraz na prezentowanych na fotografiach niniejszej wystawy.
Agnieszka Lipska
